مبحث تئوری موسیقی معمولاً یکی از خستهکنندهترین و پیچیدهترین بخشهای یادگیری موسیقی است. لذا کسانی که تازه موسیقی رو آغاز کردهاند به دنبال این هستند که چگونه میتوانند این درس رو سریعتر و راحتتر تمام ...
آموزش نتخوانی و وزن خوانی
درک مفهوم گام، آکورد، فاصله
تشخیص انواع آکوردها، گامها و فاصلهها
آموزش روش درست تمرین کردن موسیقی و...
این دوره به نحوی تهیه و تدوین شده است که مباحث آن به سادهترین شکل ممکن بیان شوند و مخاطبان دوره بتوانند بهسادگی متوجه موضوعات مطرح شده شوند. به همین جهت برای شرکت در این دوره هیچ پیشنیاز به خصوصی وجود ندارد و افراد با هر سطحی از آگاهی و تحصیلات میتوانند از مباحث این دوره نهایت استفاده را داشته باشند.
مبحث تئوری موسیقی معمولاً یکی از خستهکنندهترین و پیچیدهترین بخشهای یادگیری موسیقی است. لذا کسانی که تازه موسیقی رو آغاز کردهاند به دنبال این هستند که چگونه میتوانند این درس رو سریعتر و راحتتر تمام بکنند. دوره آموزش تئوری موسیقی با هدف آموزش این مبحث گردآوری شده است که در ادامه آن را معرفی خواهیم کرد.
در این دوره آموزش تئوری موسیقی سعی کردیم، تمام مطالب کاربردی و مهم تئوری موسیقی را به تفکیک هر سبک موسیقی به سادهترین و متنوعترین شکل در قابل درسها و مثالهایی جذاب به شما آموزش بدهیم. در آخر این دوره آموزشی شما تسلط خوبی نسبت به سبکی که مدنظر است، خواهید رسید و میتوانید در آینده از آن استفاده کنید.
از مهمترین ویژگیهای این دوره آموزش تئوری موسیقی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سرفصلهای دوره آموزش تئوری موسیقی به صورت موارد زیر است:
این سرفصل شامل مباحث زیر است:
این سرفصل شامل مباحث زیر است:
این سرفصل شامل مباحث زیر است:
از مهمترین مفاهیمی که در دوره آموزش تئوری موسیقی میتوان آموخت مفاهیم کاربردی زیر هستند:
تئوری موسیقی چیست؟ چه کسانی باید تئوری موسیقی را بدانند؟ تئوری موسیقی تمرینی است که نوازندگان برای درک و برقراری ارتباط زبان موسیقی از آن استفاده میکنند. تئوری موسیقی به بررسی اصول موسیقی میپردازد. همچنین سیستمی برای تفسیر آهنگهای موسیقی ارائه میدهد. به عنوان مثال، تئوری موسیقی پایه عناصری را که هارمونی، ملودی و ریتم را تشکیل میدهند را تعریف میکند.
تئوری موسیقی پایه عناصری را که هارمونی، ملودی و ریتم را تشکیل میدهند، تعریف میکند. عناصر ترکیبی مانند فرم آهنگ(song form)، تمپو(tempo)، نتها(notes)، آکوردها(chords)، سیگنچرهای کلیدی(key signatures)، فواصل(intervals)، مقیاسها (scales)و موارد دیگر را شناسایی میکند. همچنین کیفیتهای موسیقی مانند زیر و بم(pitch)، لحن(tone)، تن صدا(timbre)، بافت(texture)، پویایی(dynamics) و غیره را تشخیص میدهد.
بهتر است قبل از کاوش در تئوری موسیقی پیشرفته ابتدا اصول موسیقی را بیاموزید. پیشنهاد میکنیم این دوره آموزش تئوری موسیقی مکتب خونه را از مبتدی تا پیشرفته بگذرانید.
اجزای سازندهای که ترکیبات موسیقی را تشکیل میدهند عبارتند از:
درک کامل این سه عنصر اصلی به شما کمک میکند تئوری موسیقی پایه را یاد بگیرید.
هارمونی زمانی است که چندین نت یا صدا به طور همزمان برای تولید صدای جدید پخش میشوند. صداهای ترکیبی در هارمونی یکدیگر را تکمیل میکنند و صدایی دلنشین دارند. آکوردها و پیشرفتهای آکورد نمونههایی از هارمونی هستند. یک آکورد، سه یا چند نت دارد که همزمان مینوازند. آکوردها و پیشرفتهای آکورد در یک قطعه موسیقی، ملودی را پشتیبانی یا تکمیل میکنند.
ترکیب قطعات آوازی نیز هارمونی ایجاد میکند. صدای ترکیبی یک گروه کر نمونه کاملی است. صداهای متعددی که یک گروه کر را تشکیل میدهند با هم ترکیب میشوند تا صدایی هماهنگ ایجاد کنند.
با این حال، همه هارمونیها برای گوش ما خوشایند نیستند. دو نوع اصلی هارمونی وجود دارد: ناهماهنگ و همخوان.
هارمونی ناهماهنگ نتهایی را اضافه میکند که هنگام نواختن با هم خوشایند به نظر نمیرسند. در نتیجه به تنش میافزاید و صدای آکورد را ناپایدار میکند. این تنش با حل شدن به آکوردهای همخوان آزاد میشود. نمونههای فاصله ناهماهنگ ثانیهها، هفتمها و نهمها هستند.
هارمونی همخوان پایدار و دلپذیر به نظر میرسد. تمام نتهای یک همخوان دارای فواصل هستند که به خوبی با هم مینوازند. آکوردهای ثابت نیز به آرامی با یکدیگر در یک پیشروی تغییر میکنند. نمونههای فاصله همخوان عبارتند از یکصدا، سوم، پنجم و اکتاو.
نوازندگان هارمونیهای همخوان و ناهماهنگ را با هم ترکیب میکنند تا موسیقی را هیجان انگیزتر و جذاب تر کنند.
ملودی متوالی از نتها یا صداهایی است که در یک عبارت موسیقی تنظیم شدهاند. ملودی یک آهنگ، اغلب به یاد ماندنیترین و قابل تشخیصترین قسمت است. ملودیها را میتوان با ساز یا آواز ساخت. آنها دو یا چند نت در یک سکانس دارند که از نظر موسیقی دلپذیر به نظر میرسند. بیشتر آهنگها شامل چندین ملودی هستند که تکرار میشوند.
دو عنصر اصلی یک ملودی، زیر و بمی و ریتم هستند. ملودیها نیز دو نوع حرکت ملودیک دارند: پیوسته یا منفصل. نوازندگان حرکات پیوسته و منفصل را ترکیب میکنند تا تنوع و علاقه بیشتری به ملودیها ببخشند.
ریتم یک عنصر ضروری موسیقی با بیش از یک معنا است. مثلا: ریتم حرکت مکرر نتها و مکثها (سکوتها) در زمان محسوب میشود. این درک انسان از زمان است. ریتم همچنین الگویی از نتها یا صداهای قوی و ضعیف را توصیف میکند که در طول آهنگ تکرار میشوند. این الگوها را میتوان با طبل، سازهای کوبهای، ساز و آواز ایجاد کرد.
یادگیری تئوری پایه موسیقی برای افزایش خلاقیت و توسعه آگاهی موسیقی ضروری است. این یک مجموعه مهارتهای چالش برانگیز اما ارزشمند برای یادگیری است. دانستن اینکه موسیقی چگونه کار میکند، فرآیند تولید موسیقی را آسانتر میکند و به شما کمک خواهد کرد تا به یک تولیدکننده موسیقی مؤثر تبدیل شوید.
آیا یادگیری تئوری موسیقی لازم است؟ خیر. با این حال، شما میتوانید از یادگیری برخی از جنبههای تئوری موسیقی مانند موارد زیر بهرهمند شوید.
توجه: تئوری موسیقی مجموعهای از قوانین یا دستورالعملهایی نیست که شما باید از آنها پیروی کنید. این تنها ابزاری است برای کمک به درک و توضیح نحوه عملکرد موسیقی.
این نظریه پایه موسیقی برای راهنمای مبتدیان، در واقع اصول اصلی موسیقی را بررسی میکند. همچنین بینشی در مورد بلوکهای اصلی موسیقی که هارمونی، ملودی و ریتم را تشکیل میدهند، ارائه میدهد.
بیایید این تئوری موسیقی را برای راهنمای مبتدیان با بررسی هارمونی و ملودی شروع کنیم. این بخش تمام یادداشتهای موجود و روابط خاص بین آنها را توضیح میدهد.
نت ها، بلوکهای سازنده همه موسیقیها هستند. الفبای موسیقی از هفت حرف تشکیل شده است: A، B، C، D، E، F، G. هر نت دارای زیر و بمی منحصر به فرد است.
12 نت روی کیبورد پیانو وجود دارد: A، A#/B♭، B، C، C#/D♭، D، D#/E♭، E، F، F#/G♭، G، G#/A♭.
همان 12 نت در اکتاو به سمت بالا و پایین تکرار میشود.
کلیدهای سفید روی پیانو نتهای طبیعی را در مقیاسی مینوازند: A، B، C، D، E، F، G.
پخش فقط کلیدهای سفید شما را در کلید C ماژور یا A مینور قرار میدهد.
کلیدهای سیاه روی پیانو نتهای «فلت» و «شارپ» را در مقیاس مینوازند: A#/B♭، C#/D♭، D#/E♭، F#/G♭، G#/A♭.
هر نت دارای یک نماد است: ♭ برای فلت و # برای شارپ. پخش ترکیبی از کلیدهای سفید و سیاه به شما این امکان را میدهد که در تمام سیگنیچر کلیدی موجود بنویسید.
فاصله بین دو نت است. فواصل متعددی وجود دارد. این فواصل را با تعداد نیم گام، گام کامل و موقعیت آنها در مقیاس، اندازهگیری کنید.
فواصل نیز پایه و اساس هارمونی و ملودی هستند. نواختن دو یا چند نت به طور همزمان باعث ایجاد فواصل هارمونیک (آکورد) میشود. نواختن تک نتها در یک پارت باعث ایجاد فواصل ملودیک (ملودی) میشود.
علاوه بر این، ما فواصل را با عدد (فاصله) و پیشوند (کیفیت) توصیف میکنیم. عدد فاصله، نشان دهنده تعداد نیم گام بین دو نت است. این اعداد عبارتند از: 1 (هم آهنگ)، 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 (اکتاو).
در نهایت، فواصل دارای پیشوندی برای توصیف کیفیت خود هستند. پنج کیفیت فاصله عبارتند از: اصلی (M)، مینور (m)، کامل (P)، افزوده شده (A) و کاهش یافته (d).
اکتاوها بالاترین یا پایین ترین گام بعدی همان نت هستند. فاصله بین یک نت دو برابر فرکانس آن یک اکتاو است. به عنوان مثال، یک اکتاو بالاتر از C1 در پیانو، C2 است. یک اکتاو پایین C0 خواهد بود.
در اکتاو 12 نیم صدا وجود دارد. این زیر و بمها در سراسر محدوده شنوایی انسان به همین ترتیب تکرار میشوند.
KEY SIGNATURES به شما میگویند که چه نتهایی در مقیاس شارپ(♯) یا فلت (♭) هستند. دوازده نشان کلیدی وجود دارد که هر کدام از دوازدهتای موجود مشتق شدهاند.
KEY SIGNATURES همچنین به شناسایی کلید یک آهنگ که مرکز آهنگ است کمک میکند. برای مثال، آهنگی در کلید A مینور از نتهایی از مقیاس A مینور استفاده میکند.
مقیاسهای موسیقی اجزای سازنده موسیقی را تشکیل میدهند. درک مقیاسهای موسیقی و عملکرد آنها هنگام یادگیری تئوری پایه موسیقی ضروری است. این بخش به دو مقیاس رایج، درجه مقیاس آنها و هفت حالت موسیقی میپردازد.
مقیاس موسیقی مجموعهای از نتها در یک اکتاو است که بر اساس گام آنها مرتب شدهاند. روابط بازهای صعودی یا نزولی در بین نتها، هر مقیاس را مشخص میکند. علاوه بر این، نتهای یک مقیاس، ملودیها و هارمونیها را تشکیل میدهند.
دو نوع مقیاس اصلی که شامل مقیاس بزرگ و مقیاس فرعی هستند وجود دارد. از هر نت میتوانید مقیاسهای ماژور و مینور را بسازید. نحوه استفاده از آنها به الگوی فواصل زمانی که استفاده میکنید بستگی دارد.
دوازده مقیاس اصلی طبیعی ممکن وجود دارد. ترازوهای اصلی طبیعی روشن، نشاط آور و صدای شاد هستند.
هفت نت در تمام مقیاسهای اصلی از الگوی بازهای مشابهی پیروی میکنند: W-W-H-W-W-W-H (کل-کل-نیمه-کل-کل-نیم).
ترازوهای جزئی طبیعی تیره، غمگین و احساسی هستند. هفت نت در همه مقیاسهای مینور از الگوی بازهای یکسانی پیروی میکنند: W-H-W-W-H-W-W (کل-نیمه-کل-نیمه-کل). دوازده فلس طبیعی جزئی ممکن وجود دارد. علاوه بر این، سه تغییر مقیاس کوچک وجود دارد: طبیعی، هارمونیک و ملودیک.
هر نت یک ترازو یک نام خاص مربوط به عملکرد خود دارد که به آن درجه مقیاس میگویند. هفت درجه مقیاس وجود دارد. این نامها برای تمام مقیاسهای اصلی و فرعی صدق میکند. یادگیری بیشتر در مورد این توابع ما را به تئوری موسیقی پیشرفته میبرد. در حال حاضر، دانستن اسامی زیر ضروری است:
موسیقی میتواند تنش ایجاد کرده و آن را رها کند. تابع درجه مقیاس به میزان تنش ایجاد شده مربوط میشود. همچنین به شما کمک میکند تصمیم بگیرید که چه یادداشتی باید دنبال شود تا تنش برطرف شود.
حالتهای موسیقی مقیاسهایی هستند که از مقیاس والد به دست میآیند. هفت حالت موسیقی وجود دارد. هر حالت یک تغییر جزئی از یک مقیاس است. آنها از تمام نتها و الگوهای فاصلهای مشابه مقیاس والد استفاده میکنند.
تفاوت اصلی در نت ریشه است که برای ساخت مقیاس استفاده میشود. شروع یک مقیاس بر روی یک نت متفاوت، مرکز تن صدا را مشخص میکند و به آن ویژگیهای ملودیک متمایز میدهد. هفت حالت موسیقی عبارتند از:
یادگیری حالتهای موسیقی فراتر از تئوری موسیقی پایه بوده و پیشرفتهتر است. با این حال، آشنایی با این اصطلاحات و عملکردهای اساسی خالی از لطف نیست.
رابطه بین دو یا چند خط ملودی است که همزمان پخش میشود. این ملودیها یا صداها با هم کار میکنند تا هارمونیهایی با صدای دلپذیر ایجاد کنند.ملودیهایی که COUNTERPOINT ایجاد میکنند برای ایجاد هارمونی به یکدیگر وابسته هستند. با این حال، آنها در ریتم و contour مستقلاند.
آکوردها اجزای سازنده موزیک هستند. آنها احساسات را بر میانگیزند و پایه و اساس خلق ملودیها را فراهم میکنند. دانستن نحوه ساخت آکورد و نحوه تعامل آنها با یکدیگر هنگام یادگیری تئوری موسیقی ضروری است. این بخش به انواع آکوردهای اصلی، پسوند آکورد و وارونگیها میپردازد.
آکورد ترکیبی از دو یا چند نت است که همزمان نواخته میشوند. آنها از یک نت شروع، به نام ریشه ساخته شدهاند. شما میتوانید از هر دوازده نت آکورد ایجاد کنید. همچنین چهار نوع اصلی آکورد در موسیقی به صورت زیر طبقهبندی میشوند.:
آکوردها و پیشرفتهای آکورد در یک قطعه موسیقی، ملودی را پشتیبانی یا تکمیل میکنند.
ابتداییترین آکوردها سهگانه هستند. سهگانه آکوردی بوده که از سه نت ساخته شده است. نتهای سهگانه دارای یک نت ریشه، یک سوم (چهار نیمتون بالای ریشه) و یک پنجم کامل (هفت نیمتون بالای ریشه) هستند. سهگانهها همچنین پایهای برای آکوردهای پیچیدهتر محسوب میشوند.
آکورد هفتم یک نت بالاتر از سهگانه اصلی اضافه میکند. آکوردهای هفتم دارای یک نت ریشه، یک سوم، یک پنجم کامل و یک هفتم هستند. به عنوان مثال، یک C: ماژور هفتم دارای نتهای: C–E–G-B است. همچنین پنج نوع اصلی آکورد هفتم وجود دارد: ماژور، مینور، غالب، کاهش یافته و نیمه کاهش یافته.
آکوردهای ماژور دارای یک نت ریشه، یک سوم ماژور و یک پنجم کامل هستند. یک آکورد با این سه نت به تنهایی یک سهگانه اصلی است. به عنوان مثال، یک سهگانه سی ماژور دارای نتهایی است: C-E-G. همچنین میتوانید برای ساخت آکوردهای پیچیدهتر، نت اضافه کنید.
آکوردهای مینور یک نت ریشه، یک سوم مینور و یک پنجم کامل دارند. یک آکورد با این سه نت به تنهایی یک سهگانه کوچک است. به عنوان مثال، یک سهگانه C مینور دارای نتهای C-E♭-G است. همچنین میتوانید برای ساخت آکوردهای پیچیدهتر، نت اضافه کنید.
آکوردهای کاهش یافته تنش، ناهماهنگ و دراماتیک به نظر میرسند. آنها یک نت ریشه، یک سوم مینور و یک پنجم کاهش یافته دارند (شش نیم صدای بالای ریشه). به عنوان مثال، یک سه گانه کاهش یافته C دارای نت هایی است: C-E♭-G♭.
آکوردهای تقویت شده ناهماهنگ، ناراحت کننده و مرموز به نظر میرسند. آنها یک نت ریشه، یک سوم ماژور و یک پنجم تقویت شده دارند (هشت نیم صدای بالای ریشه). به عنوان مثال، یک سهگانه تقویت شده C دارای نتهای C–E–G# است.
پسوندهای آکورد نتهایی هستند که فراتر از هفتم به سهگانه اصلی اضافه میشوند. این نتها تا اکتاو بعدی گسترش مییابند. سه پسوند آکورد وجود دارد: نهم، یازدهم و سیزدهم. آکوردهای گسترش یافته صدایی غنیتر و پیچیدهتر از سه گانه اصلی و ماژور ایجاد میکنند. آنها همچنین امکانات بیشتری برای هدایت صدا فراهم میکنند که باعث میشود پیشرفت آکورد جالبتر به نظر برسد.
وارونگی آکورد تغییراتی از یک آکورد به آکورد دیگر است. انتقال نت پایین در یک آکورد به اکتاو بعدی یک وارونگی ایجاد میکند.
دو وارونگی آکورد اصلی وجود دارد: وارونگی اول و وارونگی دوم.
وارونگی اول - نت ریشه را یک اکتاو به بالا منتقل میکند. سومین سه گانه به نت باس تبدیل میشود.
وارونگی دوم - سه گانه وارونه را دوباره جابجا میکند. پنجمین سه گانه به نت باس تبدیل میشود.
وارونگی آکورد، تنوع، هیجان و انتقال نرمتر را در پیشرفت آکورد اضافه میکند. هر چه نت های یک آکورد بیشتر باشد، امکان وارونگی بیشتر خواهد بود.
پیشروی آکورد یا پیشروی هارمونیک مجموعه ای از آکوردها را شامل میشود. پیشرفت آکورد هم از ملودی و هم از ریتم پشتیبانی میکند. آنها همچنین پایه و اساس ایجاد هارمونی و ملودی را فراهم میکنند. علاوه بر این، کلید آکوردهای مورد استفاده در یک پیشرفت را تعیین میکند. یک پیشروی همچنین میتواند از آکوردهای ماژور و مینور تشکیل شود.
اعداد رومی آکوردها را در یک پیشروی نشان میدهد. آنها کلید موسیقی و نت ریشه را برای هر آکورد شناسایی میکنند. به عنوان مثال، "IV" به این معنی است که آکورد بر روی درجه چهارم یک مقیاس ساخته شده است. اعداد رومی بزرگ نشاندهنده آکوردهای اصلی هستند، در حالی که اعداد کوچک نشاندهنده آکوردهای کوچک هستند. برای مثال، پیشرفت آکورد در کلید C ماژور شبیه I-vi-IV-V (C-Am-F-G) است.
پیشروی صدا حرکت خطی بین خطوط ملودیک یا صداها برای ایجاد یک ایده موسیقی واحد است. این تکنیک بر حرکت نرم نتها از یک آکورد به آکورد دیگر با استفاده از آهنگهای صدای رایج تمرکز دارد. پیشروی صدا همچنین انتقال عمودی و افقی بین نتها را در یک پیشرفت آکورد یا ملودی به حداقل میرساند. این حرکات کوچکتر طبیعیتر و دلپذیرتر به نظر میرسند.
هنگام ایجاد یک پیشروی آکورد، از آکوردهای مرتبط هماهنگ استفاده کنید. آنها میتوانند یادداشتهای مشابهی را به اشتراک بگذارند یا وارونگی داشته باشند تا حرکت گام به گام را نرمتر کنند. به عنوان مثال، یک آکورد سی ماژور و یک آکورد A مینور هر دو دارای نتهای E و C هستند.
تئوری موسیقی به شما درک عمیق تری از موسیقی میدهد. اما این نیز ضروری است که به یاد داشته باشید تئوری موسیقی قوانین سختی نیست. این ابزاری است که به شما کمک میکند موسیقی بسازید، آن را درک کرده و ارتباط برقرار کنید. روشهای مختلفی برای تمرین تئوری موسیقی وجود دارد.
برای یادگیری اصولی تئوری موسیقی بهترین ایده استفاده از دورههای آموزشی یا کلاسهای تئوری موسیقی است که گزینه اولی مقرونبهصرفهتر بوده و در زمان و هزینههای شما را کاهش میدهد. برای این منظور میتوانید از دوره آموزش تئوری موسیقی مکتب خونه که در بالا معرفی شد، بهره ببرید.
اطلاعات بیشتر
از مجموع 8 امتیاز
4 نظراهورا صمدی آهنگساز و نوازده ساز تار و سه تار هستند. ایشان به مدت پنج سال دورههای آهنگسازی کلاسیک، هارمونی، فرم، کنترپوان و ... را زیر نظر اساتید با تجربه به انجام رساندهاند. همچنین ایشان به مدت 11 سال سابقه حرفهای نوازدگی ساز تار و سه تار در جشنوارههای جوان، خرم و کنسرتها و ارکسترها (به عنوان solo) بودهاند. از دیگر فعالیتهای ایشان همچنین میتوان به آموزش تار و سه تار، آموزش دروس هارمونی، کنترپوان، آموزش تحلیل ردیف موسیقی ایران، آموزش پیانو در آموزشگاه تخصصی موسیقی آوای فارابی و دارای مدرک معرفینامه کارت صلاحیت تدریس از آموزشگاه موسیقی چاووش اشاره کرد.
اطلاعات بیشتر